Interview met Yves Bernard (iMAL)

iMAL, Brussel, 19 augustus 2010

 

Yves Bernard is sinds 1999 de directeur van iMAL (interactive Media Art Laboratory), een centrum voor digitale cultuur en technologie in Brussel. iMAL organiseert sinds 2007 tentoonstellingen, lezingen, concerten en performances en geeft kunstenaars toegang tot een onderzoeks- en experimenteerruimte met en over nieuwe technologieën. In het kader van het project Obsolete Equipment, vragen Emanuel Lorrain en Rony Vissers (PACKED vzw) Yves Bernard naar de moeilijkheden die iMAL ervoer tijdens de Playlist tentoonstelling van 4 juni tot 21 augustus 2010 waar obsolete apparaten zoals spelconsoles en computers uit de jaren 1980-1990 op een artistieke manier bewerkt werden.

 

PACKED: De tentoonstelling Playlist in iMAL was eerder te zien in LABoral 1 in het Spaanse Gijon. Gaat het over dezelfde tentoonstelling?

Yves Bernard: Niet helemaal. In overleg met tentoonstellingscurator Domenico Quaranta hebben we beslist ze aan te passen voor iMAL. We hebben andere werken toegevoegd en enkele die te groot waren voor de Brusselse ruimte weggelaten. Voor het werk VinylVideo 2 bijvoorbeeld hebben we enkel de promotievideo getoond en niet de volledige installatie. We hebben daarentegen twee werken van het collectief Jodi toegevoegd en we tonen video’s en drukwerk van de grafische en esthetische beweging Low res 3 We brengen ook veel meer 8-bit muziek4

 

PACKED: Hoe functioneert het werk van Alexei Shulgin 386 DX 5 dat de tentoonstelling opent?

Yves Bernard: Het werkt met drie of vier verschillende programma’s. Een verzorgt de beeldweergave en de tekst wordt voorgelezen door een synthetische stem afkomstig van een oud Text to speech programma voor Microsoft 3.1, wat zorgt voor een vreemd slepend en krassend geluid, een beetje als zingen. Vervolgens is er een programma dat het beeld en de Text to speech 6 verbindt. Het werk draait op een oude Intel 386 DX computer 7 uit het begin van de jaren negentig. Het feit dat het een oude computer is, een  antiek technologisch object, is uiterst belangrijk bij dit werk. Het is theoretisch mogelijk in het omhulsel van de 386 DX iets anders te steken maar voor dit specifiek werk is het noodzakelijk dat het een scherm met kathodebuis is.

 

PACKED: Leverde de kunstenaar het materiaal voor de tentoonstelling?

Yves Bernard: Alexei Shulgin leverde enkel de computer, een monitor hebben we zelf gevonden.

 

 Tentoonstellingszicht Playlist: 386 DX van Alexei Shulgin.

 

PACKED: Hoe ging het voor de andere werken?

Yves Bernard: Meestal leverden de kunstenaars het materiaal en waar het niet het geval was hadden we toevallig het nodige materiaal bij iMAL. Voor een werk van goto80 HT Gold 8, werd de Commodore 64 9 niet meegeleverd. Voor C=64 SYNTH 10 van Paul Slocum dat bestaat uit een voor Commodore 64 ontwikkelde videosynthesizer, werd het toestel meegeleverd maar het werkte nooit zoals het hoort door een defect aan de video-uitgang waardoor een goed tv-signaal onmogelijk was. Jaren geleden had mijn garagist me een Commodore 64 met externe diskettelezer gegeven en daarmee konden we de twee werken tonen. In principe zouden we alle consoles, elektronisch speelgoed enzovoort moeten ontvangen van LABoral dat het materiaal van de kunstenaars had ontvangen. Maar enkele defecte NES consoles 11 konden niet gerepareerd worden.

 

 Tentoonstellingszicht Playlist: C=64 SYNTH van Paul Slocum.

 

PACKED : Gaat het over consoles die tijdens de tentoonstelling in LABoral gebruikt werden?

Yves Bernard: Ja, en ze waren zeker defect op het einde van de tentoonstelling in Gijon, want ze werkten nooit in iMAL. Vaak volstaat bij dit type apparaten een reiniging van de contacten om een probleem op te lossen, maar hier waren er andere problemen. We vonden vervangingstoestellen maar die werkten niet omwille van de verschillen in standaarden. Er zijn Amerikaanse NES consoles en Europese, alsook Amerikaanse en Europese cassettes die niet compatibel zijn. Om Amerikaanse cassettes te lezen hadden we een Amerikaanse console nodig. De oplossing was het lenen van aangepaste bi-standaard consoles bij een Brusselse winkel.

 

PACKED: Consoles die dus ‘gehackt’ waren?

Yves Bernard: Inderdaad. De wereld van de retro-gaming is zeer actief en er bestaat zelfs een kleine industrie rond. Er zijn bijvoorbeeld flash-kaarten verkrijgbaar voor 80 euro die de harde schijf van een Commodore 64 simuleren en ook een hele serie randapparaten gemaakt met moderne technologie. Het is een markt die toelaat andere dingen te doen met een oude Commodore 64 die je voor vijf of tien euro gevonden hebt op een rommelmarkt. Daar waar consoles redelijk makkelijk en goedkoop te verkrijgen zijn, bestaan er verenigingen van fans van deze oude technologieën die ze verbouwen en aanpassen.

 

 Tentoonstellingszicht Playlist: aangepaste bi-standaard Nintendo NES voor het tonen van 5 in 1 van Paul B. Davis.

 

PACKED: Hielpen de door LABoral ervaren moeilijkheden bij het anticiperen van problemen voor de tentoonstelling bij iMAL?

Yves Bernard: Neen, er was jammer genoeg geen overdracht van kennis noch van een lijst van problemen. Dat is deels te wijten aan het feit dat LABoral een andere manier van opbouwen heeft dan wij. Hun ploeg is zeer beperkt en bij de opbouw van de tentoonstelling doen ze een beroep op plaatselijke ondernemingen die na de vernissage vertrekken. Er is dus niemand die de werken kan onderhouden en daarom werkten bepaalde werken niet meer de dag na de vernissage.

Hier doen we zelf de opbouw en we hebben getracht de tentoonstelling zo lang mogelijk operationeel te houden. Er waren enkele van de meegeleverde consoles die niet werkten en soms was het nodig om bijvoorbeeld de contacten te reinigen. We hadden altijd iemand ter plaatse die kleine herstellingen kon uitvoeren. Het werk Pong12 bijvoorbeeld, werd minstens tien keer hersteld tijdens de tentoonstelling.

Naast de ploeg van iMAL, heb ik een netwerk van freelancers die meewerken aan de opbouw. Het zijn vooral kunstenaars die zelf in het domein actief zijn en die makkelijk bereikbaar zijn als er een probleem is tijdens de tentoonstelling.

 

PACKED: Was er vaak onderhoud nodig van de werken tijdens de duur van Playlist ?

Yves Bernard: Bepaald werken vroegen meer aandacht, maar dat was ook al het geval voor de tentoonstelling Holy Fire13, waar we een werk toonden van Cory Arcangel dat op NES draait. De console zat meerdere jaren in een papieren zak en toen we ze ontvingen, werkte ze niet. Na een tijd vervuilen de contacten, oxideren ze en houden ze niet meer. Je neemt een schroevendraaier, opent de console, reinigt de contacten enzovoort. Het is nodig om bij dit soort tentoonstellingen de gebruikelijke problemen bij bepaalde apparatuur te kennen en een basiskennis te hebben van een RF-videosignaal14 een samengesteld videosignaal, 15, etc. Bovendien zal deze kennis binnen enkele jaren door de meeste mensen vergeten zijn.

 

PACKED: Beschikt u ook over de competenties om op het niveau van de elektronica stukken te herstellen?

Yves Bernard: Het is vaak eenvoudiger een andere tweedehandscomputer te vinden dan te trachten een elektronisch probleem op te lossen. Nintendo heeft miljoenen NES gemaakt en de hardware is nog gemakkelijk te vinden. Binnen twintig jaar zal dat natuurlijk anders zijn.

 

PACKED: Konden sommige werken niet worden hersteld?

Yves Bernard: De Atari Falcon030 16 voor het werk van Dragan Espenschied 17 had een defecte voeding en ik heb geen ander toestel gezocht omdat de tentoonstelling op zijn einde loopt en omdat men alle applicaties zou moeten herinstalleren en daarvoor ook over de nodige randapparatuur zou moeten beschikken.

 

Tentoonstellingszicht Playlist: een Atari Falcon030 in de installatie van Dragan Espenschied Deluxe Mjuzakk Zerbastel Kit. Foto: iMAL.

 

PACKED: Was dit soort van herinstallatie met originele randapparatuur nodig bij het begin van de tentoonstelling?

Yves Bernard: Ja, voor een werk met een Commodore 64 waarvoor de kunstenaar de diskette 18 met de post had opgestuurd en die is beschadigd en onleesbaar aangekomen. Gelukkig is een van de andere deelnemende kunstenaars, Chantal Goret 19, Belgische en beschikt ze over meerdere Commodore 64. Vertrekkend van de via internet verstuurde code, kon er een nieuwe functionerende diskette worden gemaakt. Er is een netwerk van kunstenaars en hackers die de nodige toestellen en randapparatuur hebben en wiens hulp je kan inroepen in dat soort gevallen.

 

 Tentoonstellingszicht Playlist: een diskettelezer voor een Commodore 64 in de installatie GOTO80 HTGOLD.

 

PACKED : Was het tonen van de toestellen uit die tijd een belangrijk punt voor deze tentoonstelling?

Yves Bernard: Ja, bijvoorbeeld het werk van het collectief Jodi dat het onderwerp was van een gevalsstudie van het project Variable Media 20, wilden we echt op origineel materiaal laten zien, al kan het ook op een emulator draaien. Het is mogelijk deze werken met hetzelfde geluid en bijna dezelfde visuals te tonen op andere computers dan de ZX Spectrum 21, maar we wilden de originele apparatuur en het korrelige videosignaal behouden dat we met een emulator zouden verloren hebben.

 

Tentoonstellingszicht Playlist: Jet Set Willy Variation van Jodi. Foto: iMAL.

 

Tentoonstellingszicht Playlist: detail van de installatie Jet Set Willy Variation van Jodi. Foto: iMAL

 

Dirk Paesmans van het Jodi-collectief had ons gewaarschuwd dat het niet eenvoudig zou zijn. Het programma staat op een audiocassette vanwaar de code opgeladen wordt. Dat werkt één op de twee keer en je moet het na verloop van tijd herdoen. Maar uiteindelijk hebben we relatief weinig problemen gehad. Aangezien we dicht bij het einde van de tentoonstelling zijn en het delicaat wordt om alle werken dagelijks opnieuw op te starten, schakelen we ze niet meer uit. Zo moeten we ze niet dagelijks opnieuw opstarten.

 

 Tentoonstellingszicht Playlist: Een ZX Spectrum computer in de installatie Jet Set Willy Variation van Jodi.

 

Tentoonstellingszicht Playlist: een audiocassettespeler voor het laden van het programma van Jet Set Willy Variation van Jodi.

 

PACKED: Heeft Jodi al het materiaal voor Jet Set Willy Variations22 meegeleverd?

Yves Bernard: Ja, de ZX Spectrum, de tv en al de overige apparatuur om het werk te tonen.

 

PACKED : Werden de tv’s voor de andere werken ook geleverd door de kunstenaars?

Yves Bernard: Nee. Ik moest vaak zelf op zoek naar tv’s. Velen komen van de kunstschool waar ik les geef, de ERG23, die vele tv’s bezat die nu vervangen zijn door platte schermen.

 

Packed: Werden ze telkens gekozen in functie van de periode van de console of het werk?

Yves Bernard: Niet echt. Sommige zijn ouder dan anderen maar de gemiddelde leeftijd is tien jaar. Het belangrijkste was dat het tv’s zijn met een kathodebuis en dat ze niet te groot zijn.

 

PACKED: Bestond er voor elk van de werken documentatie over de installatieprocedures?

Yves Bernard: We ontvingen de instructiebladen van LABoral die ongetwijfeld herschreven wat de kunstenaars hen hadden gezegd. Voor het opstellen van het werk Juvenile Amplifier 24 was er geen schema en geen plan, dus hebben we het op het zicht geïnstalleerd op basis van een foto. Voor bepaalde werken is het opstarten heel simpel. Op een knop drukken volstaat. Voor anderen kan het zeer ingewikkeld zijn, zoals bij de werken op een ZX Spectrum waar het programma geladen wordt vanop een cassette of bij Commodores met diskettes. Voor het werk BEIGE The 8-Bit Construction Set Atari Data25, is er een hele documentatie met een precieze opeenvolging van aanzetten, commando’s intikken om het programma te laden enzovoort. Voor dat soort werken moest dat elke morgen opnieuw gebeuren zodat ze klaar waren voor de opening van de tentoonstelling.

 

 Tentoonstellingszicht Playlist: Juvenile Amplifier van Joey Mariano/ANIMAL STYLE.

 

PACKED : Vele werken van de tentoonstelling nodigen de bezoeker uit de toestellen te gebruiken, wat ze nog kwetsbaarder maakt.

Yves Bernard: Dat is inderdaad het geval voor vele werken. Zo zijn er bijvoorbeeld twee tot kleine beeld/geluid synthesizers omgebouwde Sega Megadrives 26 van Gijs Gieskes. De kunstenaar heeft er een bedieningscircuit aan toegevoegd met een fysieke interface die hij manipuleert bij performances en die de bezoekers kunnen testen.

Rabato27 heeft speelgoed uit de jaren 1980-1990 omgebouwd tot muziekinstrumenten, en heeft bijvoorbeeld een apparaat om te leren schrijven omgebouwd tot synthesizer of synthesizers zo aangepast dat ze andere geluiden produceert dan voorzien. Anders dan Gijs Gieskes, wenst Rabato niet dat het publiek ze aanraakt. Het zijn fragiele objecten en daarom tonen we telkens een video waarin men ziet en hoort hoe het instrument wordt bespeeld en hoe het werkt.

 

PACKED: Een ander werk van Gijs Gieskes in de tentoonstelling, Gameboy Reboot28, gaat vooral over de eigenschappen van de hardware, en het is dus moeilijk om dat anders te tonen dan met de originele apparatuur.

Yves Bernard: Het zijn inderdaad twee Gameboy naast elkaar die niet anders doen dan eenstemmig te rebooten. Het zijn twee identieke industrieel vervaardigde toestellen maar toch ontstaat er een faseverschil naarmate de consoles herstarten. Ze zijn uiteindelijk toch niet helemaal dezelfde.

 

Game Boy Reboot van Gijs Gieskes. Courtesy Gijs Gieskes.

 

PACKED: Andere werken in de tentoonstelling bestaan uit op maat gemaakte elektronica zoals 1-bit Symphony van Tristan Perich29 of PONG van André Gonçalves. Zijn de problemen met dit type van werken anders?

Yves Bernard: Het is een soort werken die je tegenwoordig meer en meer ziet. Het zijn compleet autonome elektronische objecten zonder harde schijf of mechanische delen, enkel circuits en chips. Het werk van Tristan Perich, een kunstenaar uit de chiptune beweging 30, genereert muziek door de code op een chip. Het tentoongestelde werk bestaat uit een CD-doos met daarin een processor, een batterij, een on/off-knop, een reset-knop en een volumeknop. Toen ze vanuit LABoral hier aankwamen had een van de twee exemplaren een kapotte doos en bij de ander was een soldering losgekomen. Toch hebben dit soort werken een langere levensduur dan die met een console. Het volstaat om het defecte deel te vervangen. Men zal naar alle waarschijnlijkheid altijd in staat zijn om een hedendaagse chip te vervangen door een toekomstige chip.

Bij de werken met consoles of computers hebben we echter altijd wel een vervangstuk gevonden, maar voor de werken die op maat gemaakt zijn door de kunstenaars met behulp van tweaking, is dat niet altijd makkelijk.  Bepaalde kunstenaars doen dingen die niet bedoeld zijn om robuust en duurzaam te zijn. Ongeacht het preserveringsaspect, vind ik dat kunstenaars dingen moeten maken die zinvol zijn.

 

PACKED: Zijn sommige kunstenaars hun werken zelf komen installeren?

Yves Bernard: André Gonçalves kwam Pong installeren, Jodi hebben ons elementen gebracht en Paul Davis van BEIGE is gekomen met The 8-Bit Construction Set31 die bestaat uit een Atari en drie platenspelers.

 

PACKED: Kun je op basis van de meegeleverde documentatie weten dat het werk moet getoond worden met originele apparatuur? En indien niet, is er een referentiebron om te weten welke apparatuur gebruikt moet worden?

Yves Bernard: Neen, maar het is de wil van LABoral en iMAL, en ik denk dat ook de kunstenaars verkiezen dat hun werk op originele apparatuur getoond wordt. In de documentatie van de kunstenaars zit er geen intentieverklaring, het gaat om puur technische aanwijzingen: “Er is een diskette”, “Je zet het zo en zo aan”, enzovoort. Het staat nergens geschreven hoe de kunstenaar wil dat het werk getoond wordt. Maar in de gesprekken met bijvoorbeeld Jodi, werd het duidelijk dat ze het tonen op originele apparatuur verkiezen en wezen ze ons tegelijk op de moeilijkheden en de dagelijkse taken om het werk telkens te starten.

Ik denk niet dat er momenteel een dergelijke documentatie bestaat. We hebben ze hoe dan ook niet ontvangen. Het merendeel van de werken kan draaien op een emulator, er zijn dus mogelijkheden om het te herbekijken. Dit gezegd zijnde, zal het binnen vijftien jaar moeilijk zijn om de werken op dezelfde manier te tonen op de originele apparatuur.

 

PACKED: Het werk van Shulgin dateert van 1998, maar in de tentoonstelling zit er ook recenter werk van 2008-2009 met een jaren negentig esthetiek. Wil de kunstenaar hier ook een monitor uit de jaren negentig of volstaat een monitor  uit 2008?

Yves Bernard: Het werk van Jodi bijvoorbeeld is al vele keren op dezelfde manier getoond. De grafische stijl met grote pixels en primaire kleuren kan makkelijk nagebootst worden op een hedendaagse monitor maar voor de kunstenaars blijft het belangrijk het werk te tonen op dat specifieke type televisie. Ik weet niet wat Paul Davis eist, en ik weet niet wat hij zou zeggen mocht men hem voorstellen om zijn werk op een plat beeldscherm te tonen, maar voor ons was het zonneklaar dat we hardware uit die tijd wilden gebruiken. We hebben dus nooit discussies gehad met de kunstenaar over compromissen. Iedereen was het van bij het begin eens.

 

PACKED: Denkt u dat het binnen vijf jaar niet meer zo impliciet zal zijn, zeker als iemand niet weet wat bijvoorbeeld een super NES is?

Yves Bernard: Kinderen die vandaag tien jaar zijn, zullen misschien niet meer weten wat het is, terwijl dat vandaag voor de meeste mensen nog evident is.

 

PACKED: Werden bepaalde werken anders getoond bij LABoral ?

Yves Bernard: Niet echt. Bij LABoral werden sommige werken getoond op een TFT-LCD scherm 32 waar ik persoonlijk niet zo van hou en daarom gebruikten we beeldbuisschermen bij iMAL. Bijvoorbeeld Eat Shit van NULLSLEEP33dat met een videoprojector getoond werd in LABoral, toonden we bij iMAL op een oude tv.

 

 Tentoonstellingszicht Playlist: Juvenile Eat Shit van Nullsleep.

 

PACKED: Is dat omwille van de persoonlijke en intieme dimensie van een spelconsole gekoppeld aan een tv die je niet hebt bij een projectie?

Yves Bernard: Ja, dat verandert de perceptie van het werk. Er zit een emotionele kant aan die oude toestellen. Bovendien is het historische en educatieve aspect zeer belangrijk omdat vele mensen vergeten zijn of niet begrijpen hoe het technisch in elkaar zit. Zo wisten sommige bezoekers niet dat een Commodore 64 of een ZX Spectrum niet zomaar een klavier is maar een hele computer. Anderen begrepen niet waarom er cassettespelers gebruikt werden, omdat ze niet wisten dat toen programma’s zo geladen werden. Daaraan herinneren is binnen zo een tentoonstelling belangrijk.

 

PACKED: Men kan zich dus voorstellen dat het in de toekomst noodzakelijk zal zijn de geschiedenis van een bepaalde technologie te verklaren opdat de bezoekers het werk zouden kunnen begrijpen?

Yves Bernard: Ja, zonder dat onderga je het werk niet op dezelfde manier. Het opbouwen van documentatie over de apparatuur is een enorme klus. In iMAL hebben we een zaal waar we oude toestellen die mensen ons schenken, trachten te bewaren. We krijgen veel aanbiedingen maar onze ruimte is beperkt. We trachten verschillende generaties Apple te bewaren, net als de programma’s en installatiecd’s van de MAC OS besturingssystemen om oude applicaties en cd-roms te kunnen blijven afspelen.

 

PACKED: Zijn er onder de tentoongestelde werken bepaalde die deel uitmaken van een collectie?

Yves Bernard: Neen, maar dat was het geval bij de tentoonstelling Holy Fire die uitsluitend werken bevatte uit collecties. Al was het niet de focus van Playlist, men kan zich makkelijk inbeelden dat het werk van Alexei Shulgin een privé-verzamelaar zou kunnen aanspreken.

 

PACKED: Het bewaren ervan zorgt nochtans voor een uitdaging?

Yves Bernard: Ja, maar er bestaan verschillende soorten verzamelaars. Er zijn er die gepassioneerd zijn en zich geen vragen stellen over de duurzaamheid van hun financiële investering, en anderen die voorzichtiger zijn.

 

PACKED: Denkt u dat een werk dat verkocht wordt op de markt bijdraagt aan een betere preservering ervan?

Yves Bernard: Ja, ik denk dat dat ertoe bijdraagt. Als er een bepaalde waarde aan toegekend wordt, zal de verzamelaar die willen behouden. Het wordt dan misschien nodig dat hij een structuur vindt die hem adviseert en helpt. De verzamelaar moet bij de aankoop ook garanties vragen aan de kunstenaar over de duurzaamheid van het werk zoals een contract die de toegang tot de broncode verzekert en, waarom niet, wisselstukken.

Dat zou de procedure moeten zijn bij een aankoop. Maar bij de iMAL-tentoonstelling gebeurde alles op een extreem informele manier. De werken zijn weinig of niet gedocumenteerd en worden op uiteenlopende manieren getoond, net omdat er niet veel aanwijzingen zijn. Het gaat ook om opkomende tentoonstellingen en de kunstenaars zijn in de eerste plaats blij dat hun werk getoond wordt. Voor velen onder hen maakt het niet uit of hun werk geprojecteerd wordt of getoond op een beeldbuistelevisie of plat scherm. Voor mij daarentegen is er een zeer groot verschil wanneer het werk van Jodi getoond wordt op een ZX Spectrum of op een recente computer met een emulator.

 

PACKED: iMAL verzamelt zelf geen werken, maar jullie hebben een collectie cd-roms van kunstenaars die ook geconfronteerd worden met problemen door het verdwijnen van informatietechnologie en andere exploitatiesystemen. Wat zijn de plannen voor dat type van werken?

Yves Bernard: Onze bekommernis met betrekking tot cd-roms is: wat gaan we doen met dit erfgoed uit de jaren 1990 dat zal verdwijnen als men er zich niet over ontfermt? De Gantner-stichting beschikt over een gelijkaardige collectie en toont ze via emulatiesoftware. We hebben die ook getest, want voor cd-roms, anders dan voor installaties, heeft het fysieke platform minder belang. We boekten interessante resultaten maar bepaalde cd-roms hebben heel specifieke eigenschappen die je moeilijk kunt bekomen met een emulator.

 

PACKED : Wat zijn volgens u de inspanningen die moeten geleverd worden zodat om het even welke applicatie op een deftige manier bekeken kan worden?

Yves Bernard: Die emulatoren verbeteren is mogelijk als meerdere instellingen samenwerken. Als je SheepShaver 34 dat een typisch Open Source35 project is, als voorbeeld neemt, is het duidelijk dat een gezamenlijke ontwikkeling van mensen die emulatoren maken, nodig is. Om tot een stabiel resultaat te komen, moet er een kader zijn waarbinnen ontwikkelaars financieel geholpen worden.

 

 Opstart van het besturingssysteem OS 9 binnen OS X met de emulator SheepShaver.

 

Het is volgens mij belangrijk dat de projecten zowel de juridische als de technische kant van emulatie omvatten. Lobbying bij fabrikanten en uitgevers is nodig om de copyrightproblemen op applicaties en technologieën die geen commerciële waarde meer hebben op te lossen. Dat is bijvoorbeeld het geval bij ROM36 dat door Apple dertig jaar geleden werd gemaakt. Het zou daarbij zelfs over wetten moeten gaan.

 

 

Noten:

 

  • 1. Zie: http://www.laboralcentrodearte.org/
  • 2. Zie: http://www.imal.org/playlist/fr/artworks/143
  • 3. Low res komt van het Engelse low resolution, lage resolutie, in tegenstelling tot hoge resolutie, dus een beeld met weinig pixels.
  • 4. 8-bit is een elektronische muziekstijl geïnspireerd op de geluiden van oude 8-bit spelconsoles. Deze 8-bit muziek is samengesteld uit geluiden afkomstig uit een technologisch tijdperk dat vandaag als primitief en voorbijgestreefd kan worden beschouwd (geluiden van NES, Game Boy en Atari-consoles). Bron: Wikipedia.
  • 5. Zie: http://www.imal.org/playlist/artworks/22
  • 6. Een Text-to-Speech programma is een applicatie die tekst omzet in synthetisch gesproken woorden.
  • 7. De Intel 80386 is een 32 bits CISC microprocessor gebouwd door Intel.  Hij werd gebruikt in vele pc’s van 1986 tot 1994. Bron: Wikipedia.
  • 8. Zie: http://www.imal.org/playlist/artworks/33
  • 9. De Commodore 64 was een 8-bit thuiscomputer gebouwd door Commodore International in januari 1982. Het was de eerste computer waarvan er meerdere miljoenen exemplaren verkocht werden (van 17 tot 25 miljoen naargelang de schattingen). Hij blijft tot op vandaag de meest verkochte computer.
  • 10. Zie: http://www.imal.org/playlist/artwork/c64-synth
  • 11. Nintendo Entertainment System of NES, is een 8 bits spelconsole van de Japanse constructeur Nintendo dat in 1985 werd uitgebracht in Noord-Amerika en in 1986-1987 in Europa en Australië. Het Japanse equivalent is de in 1983 uitgebrachte Family Computer of Famicom. Bron: Wikipedia.
  • 12. Zie http://www.imal.org/playlist/artworks/11
  • 13. Zie: http://www.imal.org/HolyFire/
  • 14. Een term die gebruikt wordt om radiosignalen te beschrijven die toekomen via een ontvanger, of uitgaan van een radiotransmitter (boven 150 kHz). Hoewel het niet echt radiosignalen zijn, behoren televisiesignalen ook tot deze categorie.
  • 15. Een videosignaal waarbij helderheid (luminatie) en kleur (chrominantie) gecombineerd worden aan de hand van een van de coderingsstandaarden – PAL, NTSC et SECAM – tot composietvideo. Deze vorm van analoge videocompressie beperkt de bandbreedte (details van het beeld) van de verschillende componenten. De chrominantie wordt aan de luminantie toegevoegd door een visueel aanvaardbare techniek maar dat maakt het moeilijk zo niet onmogelijk om dit proces om te keren (te decoderen) naar pure luminantie en chrominantie. Dat kan voor problemen zorgen, zeker bij post-productie.
  • 16. De Atari Falcon030 Computer System is de laatste computer gemaakt door Atari Corporation. Gelanceerd op het einde van 1992, werd de productie van de Falcon stopgezet aan het einde van het volgende jaar toen Atari Corp. een herstructurering doorvoerde en zich helemaal toelegde op de nieuwe spelconsole Atari Jaguar. De computer met als codenaam Sparrow, was gebaseerd op een Motorola 68030 processor en beschikte over een digitale Motorola 56000 signaalprocessor, wat hem onderscheidt van andere microcomputers uit die tijd. Bron: Wikipedia.
  • 17. Zie: http://www.imal.org/playlist/artworks/8
  • 18. Een diskette is een verwijderbare gegevensdrager. De diskette werd ook floppy disk genoemd door de soepelheid van de drager in tegenstelling tot een harde schijf. De meest courante afmetingen zijn 8, 5,25 en 3,5 inch; de afmeting van de diameter van de magnetische schijf. Bron: Wikipedia.
  • 19. Zie: http://www.imal.org/playlist/artworks/32
  • 20. Het Variable Media initiatief is een niet traditionele bewaringsstrategie die is ontstaan in 1999 uit de inspanning van musea om de media- en performance werken uit hun collecties te preserveren. Daaruit is het Variable Media Network (VMN) ontstaan. Aanvankelijk ondersteund door de Stichting Daniel Langlois voor de Kunst, Wetenschap en Technologie van Montréal in Canada, bestaat de VMN uit een groep internationale instellingen en consultants waaronder de Universiteit van Maine, het Berkeley Art Museum / Pacific Film Archives, Franklin Furnace, Rhizome.org en het Performance Art Festival & Archives. VMN geniet faam omwille van zijn methodologie gericht op het definiëren van aanvaardbare wijzigingen van een werk en de manieren waarop een sculptuur of conceptueel werk al dan niet kan gewijzigd worden om het te presereveren zonder dat het zijn essentie te verliest. Zie: https://www.guggenheim.org/conservation/the-variable-media-initiative en http://www.variablemedia.net/
  • 21. De ZX Spectrum is een 8-bit PC in Engeland verkocht vanaf 1982 door Sinclair Research Ltd. Tijdens de ontwikkelingsfase eerst ZX81 Colour en ZX82 genoemd, werd hij door Sinclair ZX Spectrum gedoopt om de nadruk te leggen op het kleurenscherm dat zich onderscheidde van het zwart-wit scherm van zijn voorganger Sinclair ZX81. De Spectrum bestond in acht verschillende modellen van het basismodel met 16 kB RAM tot de ZX Spectrum +3 uitgekomen in 1987 met 128 kB RAM en een ingebouwde diskettelezer. De wereldwijde verkoop van alle modellen samen bedroeg 5 miljoen. Bron: Wikipedia.
  • 22. : http://www.imal.org/playlist/artworks/34
  • 23. Zie: http://www.erg.be/erg/
  • 24. Zie: http://www.imal.org/playlist/artworks/14
  • 25. Zie: http://www.imal.org/playlist/fr/artworks/155
  • 26. Zie: http://www.imal.org/playlist/artworks/10
  • 27. Zie: http://www.imal.org/playlist/artworks/20
  • 28. Zie noot 28.
  • 29. Zie: http://www.imal.org/playlist/artworks/19
  • 30. De chiptune-muziek (van het Engelse chip, en tune of muziek) ook gekend als Chip music, is muziek waarbij de geluiden in real time gesynthetiseerd worden door de audiochip van een computer of vintage spelconsole, zonder samples of andere vorm van opgenomen audio. Ze wordt soms ook op andere manieren geproduceerd zoals door emulatie.
  • 31. Zie noot 27.
  • 32. Een scherm met vloeibare kristallen (LCD of Liquid Crystal Display) is een plat en dun scherm dat de eigenschappen van vloeibare kristallen (LC) gebruikt voor het moduleren van licht. Lcd-schermen hebben de kathodestraalbuis (CRT) vervangen in de meeste toepassingen. Ze zijn lichter, compacter, draagbaar en minder duur.
  • 33. Zie: http://www.imal.org/playlist/artworks/18
  • 34. SheepShaver is een open source emulator voor de Apple Macintosh PowerPC computers. Door SheepShaver (met een aangepaste ROM) is het mogelijk een PowerPC na te bootsen en de Mac OS systemen 7.5.2 tot 9.0.4. te draaien. SheepShaver is beschikbaar voor Mac OS X, Windows en Linux.
  • 35. De omschrijving open source slaat op programma’s die de criteria van het Open Source Initiative volgen, wat zoveel betekent als vrije distributie, toegang tot de broncode en afgeleide programma's. Bron:Wikipedia.
  • 36. ROM staat voor read-only memory en is een manier van gegevensopslag voor computers en andere elektronische apparaten. De zo bewaarde gegevens kunnen niet gewijzigd worden of enkel na een traag en moeilijk proces, zodat het hoofdzakelijk gebruikt wordt voor het verdelen van firmware (programma’s rechtstreeks verbonden met specifiek materiaal, die geen of weinig updates nodig hebben). Bron: Wikipedia.
interview_tag: 
logo vlaamse overheid